Een onderzoek naar zijn theologie
G. Schaap, Franciscus Ridderus.
Een onderzoek naar zijn theologie, bronnen en plaats in de Nadere Reformatie. (2008)
Inhoudsopgave
Woord vooraf (V)
Afkortingen (XII)
1. Inleiding
1.1. Het gereformeerd piëtisme. Begripsbepaling (1)
1.2. De Nadere Reformatie. Begripsbepaling (4)
1.3. Probleemstelling: Ridderus en de Nadere Reformatie (7)
2. Biografische schets en overzicht van staatkundige en maatschappelijke ontwikkelingen
(2.1. Geboorte en jeugd (11)
(2.2. Predikants ch a p (12)
(2.3. Huwelij ken en gezin (14)
(2.4. Overzicht van de gebeurtenissen ten tijde van Ridderus (14)
(2.4.1. De situatie ten tijde van prins Maurits (14)
(2.4.2. De tijd van Frederik Hendrik (15)
(2.4.3. De tijd van Willem 11 (17)
(2.4.4. Het eerste stadhouderloze tijdperk (17)
(2.4.5. De Eerste Engelse Oorlog (18)
(2.4.6. De Tweede Engelse Oorlog (19)
(2.4.7. Het Rampj aar (20)
2.5. Maatschappelijke ontwikkelingen (23)
(2.6. Welvaart, armoede, koude en pest (24)
3. De gemeenschap met Christus
3 .1. Inleiding (27)
3.2. Aspecten van de gemeenschap met Christus (28)
3.2.1. De christelijke deugden en plichten (30)
3.2.2. Het lijden van de .gelovigen (31)
3.2.3. De navolging (35)
3.2.4. De hoop (38)
3.2.5. Samenvatting (39)
3.3. De Geest en Zijn werkingen (40)
3.3.1. De invloeiing van de Geest (40)
3.3.2. De bewegingen en affecten (42)
3.3.3. De ij ver... (43)
3.3 A. Samenvatting (45)
3.4. Betekenis en functie van het geloof (45)
3.4.1. Algemene opmerkingen (45)
3.4.2. De kennis van het geloof (47)
3.4.3. Het vertrouwen van het geloof (49)
3.4.4 Samenvatting (52)
4. Visie op de Schrift, de prediking en de vroomheid
4.1. Inleidin g (53)
4.1.1. De christelijke religie (55)
4.1.2. De Heilige Schrift en de religie (56)
4.1.3. Aspecten van de Heilige Schrift (58)
4.104. Persoonlijke omgang met de Schrift (63)
4.1.5. Kerkgang (: (64)
4.1.6. Taak van de predikanten (68)
4.1.7. Verachting van predikanten (71)
4.1.8. Samenvatting (71)
4.2. De praktische vroomheid (73)
4.2.1. Inleidende opmerkingen (73)
4.2.2. Godsvrucht (73)
4.2.3. Het geloof (80)
4.204. De bekering (81)
4.2.5. De blijdschap (83)
4.2.6. De liefde (84)
4.2.7. De eerbied voor God (86)
4.2.8. Vriendschap (88)
4.2.9. Oordelen over anderen en zichzelf (90)
4.2.10. Het geweten (93)
4.2.11. Samenvatting (96)
5. De sacramenten
5.1. Inl ei ding (99)
5.2. De doop (101)
5.2.1. Algemene opmerkingen (101
5.2.2. De noodzakelijkheid van de doop (102)
5.2.3. De betekenis van de doop (103)
5.204. De doopnaam (... (104)
5.2.5. Doop en verbond (105)
5.2.6. Kind en geloof (106)
5.2.7. Samenvatting (108)
5.3. Polemiek met A. de Herder (109)
5.3.1. Adriaan de Herder, predikant te Bleiswijk (109)
5.3.2. Reactie van Ridderus op De Herder (112)
5.3.3. Doopgetuigen (115)
5.3.4. Samenvatting (116)
5.4. Het Heilig Avondmaal (116)
5.4.1. "De Tafel des Heeren" (116)
5.4.2. Geestelijk eten (121)
5.4.3. Samenvatting. (129)
6. Het christelijke leven
6.1. Inleiding (131)
6.1.1. "Staat" en "stand" (132)
6.1.2. Armen (132)
6.1.3. Rijken (134)
6.1.4. Niets doen (135)
6.1.5. Bedelaars (136)
6.1.6. Liefdegaven (137)
6.1.7. Tevredenheid (140)
6.1.8. Het beroep (143)
6.1.9. Spreken en zwijgen (145)
6.1.10. De christelijke vrijheid (147)
6.1.11. Samenvatting (149)
6.2. De christelijke levensstijl (150)
6.2.1. Kleding naar "staat" en "stand" (150)
6.2.2. Haardracht van de man (152)
6.2.3. De versiering van de vrouw (154)
6.2.4. Pronken (155)
6.2.5. Maaltijden en bruiloften (158)
6.2.6. Kermissen (161)
6.2.7. Drinken.. (163)
6.2.8. Dansen (164)
6.2.9. Vermakelijkheden (165)
6.2.10. Samenvatting (167)
7. Ridderus als pastoraal-psycholoog
7.1. Inleiding (169)
7.2. Strijd tegen zonde (170)
7.3. Strijd met de zondige lusten en affecten (173)
7.4. Omgaan met "tentatien" (176)
7.5. Twijfel (178)
7.6. Wanhoop (182
7.7. Geestelij ke verlatingen (186)
7.8. Meditatie (189)
7.9. Gebedsmoeilijkheden (193)
7.10. Samenvatting (198)
8. Beleving van de dood en eschatologie
8.1. De dood (201)
8.1.1. "Historisch Sterf-huys" (202)
8.1.2. Visie en voorbereiding op de dood (205)
8.1.3. Het goede sterven (207)
8.1.4. Samenvatting (215)
8.2. Eschatologie (216)
8.2.1. Geen chiliasme (216)
8.2.2. Na het sterven (218)
8.2.3. Het laatste oordeel (219)
8.2.4. Het leven in heerlijkheid (220)
8.2.5. Samenvatting (222)
9. Reformatiepunten
9.1. Inleid ing (223)
9.2. De Nadere Reformatie en het gezin (223)
9.2.1. Keuze van de huwelijkspartner (224)
9.2.2. Verplichtingen in het huwelijk (225)
9.2.3. Plichten van de man tot zijn vrouwen van de vrouw tot haar man (226)
9.2.4. Plichten van de ouders (228)
9.2.5. Plichten van de kinderen (230)
9.2.6. Dienstboden (231)
9.2.7. Samenvatting (233)
9.3. Gezins d ev otie (234)
9.3.1. Sabbatsviering (234)
9.3.2. Huiscatechisatie (237)
9.3.3. Huisgezangen (240)
9.3.4. Het gezin als "kleine kercke" (241)
9.3.5. Samenvatting (243)
9.4. Ridderus' reform a tie (243)
9.4.1. Kerkelijk karakter van de reformatie (246)
9.4.2. Kritische visie op het verloop van de Reformatie in de Republiek (248)
9.4.3. Tucht van kerk en overheid (249)
9.4.4. Reformatieplicht van de overheid (250)
9.4.5. Samenvatting (253)
9.5. Bid-en dankdagen (254)
9.5.1. Biddagen (254)
9.5.2. Dankdagen (259)
9.6. Mislukking van de Nadere Reformatie (262)
9.7. Samenvatting (263)
10. Relatie tot W. Teellinck en Ridderus' plaats in de Nadere Reformatie
10.1. Ridderus' relatie tot W. Teellinck (265)
10.1.1. "De Mensche Godts" (265)
10.1.2. Samenvatting (267)
10.2. Ridderus en de Nadere Reformatie (267)
10.3. Naschrift (273)
Samenvatting (275)
Summary (281)
Bibliografie van Franciscus Ridderus (287)
1. Verklaring van afkortingen (287)
2. Bibliografie (287)
3. Overzicht van de gebruikte edities en wijze van citeren (296)
Geraadpleegde literatuur (298)
1. Primaire bronnen (298)
2. Secundaire literatuur (00)
Register van persoonsnamen (309)
Curriculum vitae (311)